بررسی کارایی جستجوگری و ترجیح میزبانی زنبور پارازیتوئید bracon hebetor say در کنترل بیولوژیک شب پره آرد ephestia kuehniella zeller برروی خرمای رقم سایر

در این پژوهش که طی سال های 1388-1387 انجام شد ، دینامیسم جمعیت، کارایی جستجوگری و ترجیح میزبانی زنبور bracon hebetor say روی شب پره آرد ephestia kuehniella zellerدر شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. .سنین مختلف لاروی شب پره آرد و زنبور پارازیتوئید روی خرما و در جعبه های شیشه ای شبیه استوک انبارداری خرما در شرایط آزمایشگاه در دمای2 ± 27 درجه سانتیگراد و رطو بت نسبی2 ±60 درصد و طول مدت روشنایی- تاریکی 8 : 16ساعت، جهت مطالعه نگهداری شدند. برای بررسی تغییرات جمعیت آفت و زنبور 2 جمعیت با 3 تکرار در نظرگرفته شد. نمونه برداری به صورت هفتگی، به مدت 6ماه و به صورت تصادفی انجام شد. شب پره آرد در انبارهای گرم و مساعد به طور دائم فعالیت و تولید مثل می کند. دوره تکاملی شب پره، از تخم تا حشره کامل 5/2- 2 ماه به طو ل می انجامد. تراکم جمعیت تخم،لارو، شفیره و حشره کامل درتوده ی خرما، در طول دوره ی 24 هفته انبارداری همواره در شرایط تیمار دارای زنبور پارازیتوئید به نسبت چشم گیری کمتر ازتیمار شاهد (جمعیت فاقد زنبور پارازیتوئید) بود. به طوری که به ترتیب حداکثر کاهش تراکم معادل 25/5، 36/5،2/4 و 78/4 ملاحظه گردید. همچنین آزمایشاتی به منظور کارایی جستجوگری زنبور b. hebetor با5 تیمار(تراکم10 ،20،30،40،50 لارو شب پره)و 4 تکرارو ترجیح میزبانی با6 تیمار (40،10)، (20، 30)، (25، 25)، (40، 10)، (30، 20) و (28، 22) و 4تکرار صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که زنبورهای پارازیتوئید تمایل کمی به پارازیته کردن لاروهای کوچک آفت در جمعیت های پایین داشتند. لذا قدرت جستجوگری زنبور در جمعیت لاروهای کوچک(سنین 1،2و3) کمتر از لاروهای بزرگ(سنین4و5) و نرخ برخورد زنبور پارازیتوئید با لاروهای بزرگ بیشتر از لاروهای کوچک بود، زیرا زنبور به دنبال یافتن لاروهای بزرگ بوده و امکان بقاء نتاج زنبور در شرایطی که لاروهای بزرگ را به عنوان میزبان انتخاب کنند، بیشتر بود. زنبور پارازیتوئید ابتداء لاروهای بزرگ را انتخاب می کرد و سپس به تدریج با کاهش تراکم جمعیت آنها و افزایش نسبت لاروهای کوچک به بزرگ، زنبور به تدریج لاروهای کوچک را نیز پارازیته می کرد . در شرایطی که نسبت لاروهای کوچک به بزرگ 5/1 برابر بود، زنبور به نسبت مساوی از دو جمعیت پارازیته می کرد. در نسبت های بالاتر (نسبت لاروهای کوچک به بزرگ) روند افزایش پارازیتسیم جمعیت آفت به سمت افزایش پارازیتیسم جمعیت های کوچک تغییر یافت. از نظر رفتاری اگر چه ترجیح زنبور بر روی لاروهای با اندازه درشت تر شب پره آرد است، اما با جا به جایی مناسب بین لکه های غذایی می توانند با حداکثر کارایی در طی دوره فعالیتی شب پره آرد عملیات پارازیتسمی خود را انجام دهند. زنبور براکون در تراکم های بالا و پایین جمعیت لارو شب پره آرد به صورت وابسته به انبوهی عمل کرد. وجود این واکنش وابسته به انبوهی برای عملکرد مناسب زنبور براکون ضروری می باشد. استقرار زنبور پارازیتوئید براکون در هر دو دوره فعالیت های شب پره آرد در شرایط انبارداری خرما به خوبی انجام شده است و به تدریج با افزایش طول دوره انبارداری میزان استقرار افزایش نشان می دهد. زنبور براکون پتانسیل لازم برای تنظیم تغییرات موقتی جمعیت را در بین دور ه های فعالیتی مختلف شب پره آرد در شرایط انبارداری خرما دارد. به طور کلی نتایج تحقیقات در فاز آزمایشگاهی که قدم نخست در امکان سنجی کاربرد این زنبور در کنترل میکروبی شب پره آرد است نشان داد که زنبور براکون از پتانسیل کاربردی بسیار بالایی برخوردار است.